«Ֆիզիկայի գոռոդոկն»
ու
անկոչ հյուրը
ու
անկոչ հյուրը
«Ֆիզիկայի գոռոդոկ» ոչ պաշտոնական անունով հայտնի թաղամասի բնակիչները 500-ից ավելի ստորագրություն են հավաքել այդ տարածքում բարձրահարկ շենքի կառուցմանը դեմ ՝ նշելով մի քանի մտահոգիչ պատճառ:
Երևանի քաղաքապետին կից քաղաքաշինական խորհրդը 2020 թվականի հունիսի 12-ին հավանության է արժանացրել Ալիխանյան եղբայրներ փողոցի 6/1 հասցեում բազմաբնակարան բնակելի շենքի ճարտարապետահատակագծային առաջադրանքը:
Կառուցապատվող տարածքը գտնվում է Երևանի՝ Արտեմ Ալիխանյանի անվան Ֆիզիկայի ինստիտուտի կողքին՝ Աջափնյակ վարչական շրջանի «Ֆիզգոռոդոկ» թաղամասում: Այն Երևանի ամենականաչ ու պատմություն ունեցող վայրերից է։ Կառուցվել է 1950-ական թվականներին՝ Ֆիզիկայի ինստիտուտի աշխատակիցների համար։
Հանրային քննարկման դրվելուց հետո նոր նախագիծը հաստատվել է` չնայած թաղամասի բնակիչների մի մասի մտահոգությանը:
Հողամասի ընդհանուր մակերեսը 1976․1 քմ է: Այն ունեցել է երկու նախկին սեփականատեր: Ներկա սեփականատերն ու կառուցապատողը «ՌԱՏԿՈ» ՍՊԸ-ն է։ Դեռևս 2006 թվականի օգոստոսի 26-ին նախագիծ էր հաստատվել այդ տարածքում բազմաբնակարան շենք կառուցելու մասին։
Ըստ Հետքի, 2005 թվականին հիմնադրված «Ռատկո» ՍՊԸ-ն մինչև 2012 թվականը պատկանել է օֆշորային «Պրո-Շուգառ Միլլենիում ինկ.» ընկերությանը, որի սեփականատերերը եղել են ռուսաստանաբնակ գործարարներ Վլադիմիր Մկրտումյանն ու Ստեփան Մալխասյանը:
Այնուհետև, ընկերության բաժնեմասերը վերավաճառվել են մի քանի սեփականատերերի: 2018 թվականին «Ռատկո»-ն 134 միլիոն դրամ կանոնադրական կապիտալով գնել են Արթուր Մնացականյանն ու Վահան Մովսիսյանը:
Հանրային քննարկման դրվելուց հետո նոր նախագիծը հաստատվել է` չնայած թաղամասի բնակիչների մի մասի մտահոգությանը:
Հողամասի ընդհանուր մակերեսը 1976․1 քմ է: Այն ունեցել է երկու նախկին սեփականատեր: Ներկա սեփականատերն ու կառուցապատողը «ՌԱՏԿՈ» ՍՊԸ-ն է։ Դեռևս 2006 թվականի օգոստոսի 26-ին նախագիծ էր հաստատվել այդ տարածքում բազմաբնակարան շենք կառուցելու մասին։
Ըստ Հետքի, 2005 թվականին հիմնադրված «Ռատկո» ՍՊԸ-ն մինչև 2012 թվականը պատկանել է օֆշորային «Պրո-Շուգառ Միլլենիում ինկ.» ընկերությանը, որի սեփականատերերը եղել են ռուսաստանաբնակ գործարարներ Վլադիմիր Մկրտումյանն ու Ստեփան Մալխասյանը:
Այնուհետև, ընկերության բաժնեմասերը վերավաճառվել են մի քանի սեփականատերերի: 2018 թվականին «Ռատկո»-ն 134 միլիոն դրամ կանոնադրական կապիտալով գնել են Արթուր Մնացականյանն ու Վահան Մովսիսյանը:
Ի՞նչ է նախատեսվում կառուցել
2008 թվականին Ալիխանյան 6/1 հասցեի համար գոտևորման հաստատված նախագծի համաձայն թույլատրվում է 45 մ բարձրությամբ շինություն կառուցել։
Ներդրող կազմակերպության տնօրեն Արթուր Մնացականյանը նշում է, որ նախատեսվում է կառուցել 12 հարկանի բարձրահարկ շենք 90 բնակարանով, 50 ստորգետնյա և 30 բացօթյա ավտոկայանատեղիով (եռահարկ)։
Ըստ ծրագրի՝ 1000 քմ տարածքն օգտագործվելու է կառուցապատման, իսկ 900 քմ-ն՝ կանաչապատման համար, որից բնակելի շենքի կառուցապատման մակերեսը 50% է։
Շենքը կառուցելիս օգտագործվելու է սպիտակ տրավերտին և մուգ մոխրագույն քարեր ներքևի հատվածում։ Վերևում արևային պանելներ են տեղադրվելու, որոնք լուսավորելու են շքամուտքերը, սնուցելու են վերելակները։
Ծրագրի բյուջեն 5 մլն դոլար է, առաջին հարկերում լինելու են հանրային տարածքներ, նախատեսվում է 1․5-2 տարվա շինարարություն։
Ներդրող կազմակերպության տնօրեն Արթուր Մնացականյանը նշում է, որ նախատեսվում է կառուցել 12 հարկանի բարձրահարկ շենք 90 բնակարանով, 50 ստորգետնյա և 30 բացօթյա ավտոկայանատեղիով (եռահարկ)։
Ըստ ծրագրի՝ 1000 քմ տարածքն օգտագործվելու է կառուցապատման, իսկ 900 քմ-ն՝ կանաչապատման համար, որից բնակելի շենքի կառուցապատման մակերեսը 50% է։
Շենքը կառուցելիս օգտագործվելու է սպիտակ տրավերտին և մուգ մոխրագույն քարեր ներքևի հատվածում։ Վերևում արևային պանելներ են տեղադրվելու, որոնք լուսավորելու են շքամուտքերը, սնուցելու են վերելակները։
Ծրագրի բյուջեն 5 մլն դոլար է, առաջին հարկերում լինելու են հանրային տարածքներ, նախատեսվում է 1․5-2 տարվա շինարարություն։
Ինչու՞ են բողոքում բնակիչները
Ֆիզգոռոդոկում ապրող Լուսինե Գրիգորյանը պատմում է, որ բնակիչներով շարժում են սկսել այդ թաղամասի վերարժևորման և գնահատման համար՝ «Բանավանը դարձնենք գիտավան» կոչով։
«Ֆիզիկայի գոռոդոկի վիճակը, Ֆիզիկայի ինստիտուտի առկայությամբ պայմանավորված միջավայրն ուզում ենք պահպանել, ոչ թե նմանվենք մյուս թաղամասներին, որտեղ շնչելու օդ չկա: Հակառակը, գուցե սա դառնա մոդել քաղաքի մյուս թաղամասերը հետագայում փոփոխելու, բարեկարգելու համար», - ասում է Լուսինեն։
Լուսինեն նշում է նաև որ այս տարածքում կա նաև չգործող մանկապարտեզի շենք, որը վերջերս հանվել է վաճառքի, թեև այս գույքն անցնում է քրեական գործով: Հետևաբար, բնակիչներն ուզում են կասեցնել նախադեպերը` վախենալով, որ մի շինարարությանը նոր կառուցապատումներ կհետևեն:
«Ֆիզիկայի գոռոդոկի վիճակը, Ֆիզիկայի ինստիտուտի առկայությամբ պայմանավորված միջավայրն ուզում ենք պահպանել, ոչ թե նմանվենք մյուս թաղամասներին, որտեղ շնչելու օդ չկա: Հակառակը, գուցե սա դառնա մոդել քաղաքի մյուս թաղամասերը հետագայում փոփոխելու, բարեկարգելու համար», - ասում է Լուսինեն։
Լուսինեն նշում է նաև որ այս տարածքում կա նաև չգործող մանկապարտեզի շենք, որը վերջերս հանվել է վաճառքի, թեև այս գույքն անցնում է քրեական գործով: Հետևաբար, բնակիչներն ուզում են կասեցնել նախադեպերը` վախենալով, որ մի շինարարությանը նոր կառուցապատումներ կհետևեն:
Թաղամասի բնակիչ Դավիթի խոսքով (չցանկացավ ներկայանալ), բնակիչները կառուցապատողից ապացույցներ են ակնկալում, որ տարածքն առանց խախտումների է սեփականաշնորհվել։ Այլապես, չարժի վնասել ֆիզգոռոդոկի միջավայրը. այդպիսի խիտ կանաչ տարածք քաղաքում գրեթե չկա։
«Եթե այստեղ կառուցեն շենք, ապա ոչ միայն բանավանի, այլև ամբողջ քաղաքի էկոսիստեման կտուժի դրանից։ Այստեղ կան բացառիկ ծառատեսակներ, թռչնատեսակներ, ոզնիներ։ Կառուցելով այդ շենքը՝ կոչնչացնենք ամբողջ էկոֆլորան»։
Ըստ բնակչի՝ բարձրահարկ շենքի կառուցումը խախտում է ամբողջ բանավանի ճարտարապետական տեսքը, որտեղ հիմնականում 3-4 հարկանի շենքեր են:
«Մեր առաջարկությունն է` պետականացնել այս տարածքը և կառուցապատողին հատկացնել համարժեք տարածք մեկ այլ վայրում։ Սա և՛ գիտական, և՛ պատմամշակութային արժեք ներկայացնող տարածք է։ Մենք լիահույս ենք, որ պետությունը մեզ կաջակցի»,- ասում է Դավիթը։
78 տարեկան Արտավազդ Մարգարյանը Ռուսաստանից է տեղափոխվել Հայաստան, աշխատել է Ֆիզիկայի ինստիտուտում, մինչև հիմա էլ ապրում և աշխատում է Ֆիզգոռոդոկում։ Նա կարծում է, որ թաղամասի գերբնակեցումը լուրջ խնդիրների կառաջացնի։
«Եթե այստեղ կառուցեն շենք, ապա ոչ միայն բանավանի, այլև ամբողջ քաղաքի էկոսիստեման կտուժի դրանից։ Այստեղ կան բացառիկ ծառատեսակներ, թռչնատեսակներ, ոզնիներ։ Կառուցելով այդ շենքը՝ կոչնչացնենք ամբողջ էկոֆլորան»։
Ըստ բնակչի՝ բարձրահարկ շենքի կառուցումը խախտում է ամբողջ բանավանի ճարտարապետական տեսքը, որտեղ հիմնականում 3-4 հարկանի շենքեր են:
«Մեր առաջարկությունն է` պետականացնել այս տարածքը և կառուցապատողին հատկացնել համարժեք տարածք մեկ այլ վայրում։ Սա և՛ գիտական, և՛ պատմամշակութային արժեք ներկայացնող տարածք է։ Մենք լիահույս ենք, որ պետությունը մեզ կաջակցի»,- ասում է Դավիթը։
78 տարեկան Արտավազդ Մարգարյանը Ռուսաստանից է տեղափոխվել Հայաստան, աշխատել է Ֆիզիկայի ինստիտուտում, մինչև հիմա էլ ապրում և աշխատում է Ֆիզգոռոդոկում։ Նա կարծում է, որ թաղամասի գերբնակեցումը լուրջ խնդիրների կառաջացնի։
Ի՞նչ է ասում կառուցապատողը
«ՌԱՏԿՈ» ՍՊԸ-ն տարածքի երրորդ սեփականատերն է, և ըստ օրենքի՝ համարվում է բարեխիղճ ձեռքբերող։ Տնօրեն Արթուր Մնացականյանը ծանոթ է տարածքին, թաղամասում բնակվող հարազատներ ունի։
«5 տարի առաջ իրավաբանական հարցերով առնչվել եմ այդ հողամասի հետ։ Նախկին սեփականատերերը որոշակի դժվարություններ ունեին տարածքը կառուցապատելու հետ կապված, որոշեցին վաճառել: Մենք էինք զբաղվում վաճառքով, որոշեցինք, որ գնենք ու կառուցապատենք։ 2006 և 2007 թվականներին շինթույլտվություն է եղել այդ տարածքը կառուցապատելու համար»։
Նրա խոսքով, տարածքը գնելիս հարց են բարձրացրել, թե ինչ պետք է անեն կանաչ գոտին պահպանելու համար։
«Պատվիրեցինք տարածքի դենդրոնախագիծը, ըստ որի 50%-ը պետք է կառուցապատվեր, մյուս 50%-ը՝ այգի լիներ։ Այդ նախագիծը 2018 թվականի դեկտեմբերին ներկայացրել ենք քաղաքապետարան, ու այն հավանության է արժանացել»։
Բարձրահարկ շենքի կառուցմանը դեմ բնակիչները 500-ից ավելի ստորագրություն էին հավաքել՝ նշելով իրենց մտահոգությունները: Առաջնային մտահոգում էր, որ կխախտվի շենքի ինսոլյացիան։ Արթուր Մնացականյանի խոսքով, փորձագիտական հետազոտությունը ցույց է տվել, որ բարձրահարկ շենքի կառուցման դեպքում այդ ռեժիմը չի փոփոխվում։
Բնակիչները մտահոգություն էին հայտնել թաղամասի ճարտարապետական տեսքի պահպանման վերաբերյալ, քանի որ Ֆիզգոռոդոկում հիմնականում 3-4 հարկանի շենքեր են։
Կառուցապատողը պատասխանել է, որ թաղամասն իրենք դիտարկում են ամբողջության մեջ, որտեղ կան նաև 8 բարձրահարկ շենք, իսկ 3-4 հարկանի շենքերը վերջին հատվածում են։ Բացի այդ, նա նշեց, որ Երևանում կան այլ օրինակներ, երբ ցածրահարկ շենքերի կողքին կառուցվել են բարձրահարկեր։
Թաղամասի ծանրաբեռնվածության և բնակֆոնդի թվի կտրուկ աճի վերաբերյալ՝ ներդրող և կառուցապատող Արթուր Մնացականյանը նշեց, որ դա բնական երևույթ է համարում:«Քաղաքի ծանրաբեռնվածությունը ամեն տարի ավելանում է: Ինչու՞ Երևանի այդ թաղամասում բարձրահարկ շենք չպետք է կառուցվի, ու հավասարաչափ չբաշխվի ծանրաբեռնվածությունը քաղաքի վարչական շրջանների միջև»։
Բնակիչների այն մտահոգությանը, որ բարձրահարկ շենքի կառուցումը կարող է նախադեպ դառնալ, օրինակ, հարակից չգործող մանկապարտեզի տարածքում նոր շինարարության համար, Արթուր Մնացականյանը պատասխանեց, որ չկա այդպիսի գոտևորման թույլտվություն ու այդ տարածքում հնարավոր չէ նման շինություն կառուցել։
«5 տարի առաջ իրավաբանական հարցերով առնչվել եմ այդ հողամասի հետ։ Նախկին սեփականատերերը որոշակի դժվարություններ ունեին տարածքը կառուցապատելու հետ կապված, որոշեցին վաճառել: Մենք էինք զբաղվում վաճառքով, որոշեցինք, որ գնենք ու կառուցապատենք։ 2006 և 2007 թվականներին շինթույլտվություն է եղել այդ տարածքը կառուցապատելու համար»։
Նրա խոսքով, տարածքը գնելիս հարց են բարձրացրել, թե ինչ պետք է անեն կանաչ գոտին պահպանելու համար։
«Պատվիրեցինք տարածքի դենդրոնախագիծը, ըստ որի 50%-ը պետք է կառուցապատվեր, մյուս 50%-ը՝ այգի լիներ։ Այդ նախագիծը 2018 թվականի դեկտեմբերին ներկայացրել ենք քաղաքապետարան, ու այն հավանության է արժանացել»։
Բարձրահարկ շենքի կառուցմանը դեմ բնակիչները 500-ից ավելի ստորագրություն էին հավաքել՝ նշելով իրենց մտահոգությունները: Առաջնային մտահոգում էր, որ կխախտվի շենքի ինսոլյացիան։ Արթուր Մնացականյանի խոսքով, փորձագիտական հետազոտությունը ցույց է տվել, որ բարձրահարկ շենքի կառուցման դեպքում այդ ռեժիմը չի փոփոխվում։
Բնակիչները մտահոգություն էին հայտնել թաղամասի ճարտարապետական տեսքի պահպանման վերաբերյալ, քանի որ Ֆիզգոռոդոկում հիմնականում 3-4 հարկանի շենքեր են։
Կառուցապատողը պատասխանել է, որ թաղամասն իրենք դիտարկում են ամբողջության մեջ, որտեղ կան նաև 8 բարձրահարկ շենք, իսկ 3-4 հարկանի շենքերը վերջին հատվածում են։ Բացի այդ, նա նշեց, որ Երևանում կան այլ օրինակներ, երբ ցածրահարկ շենքերի կողքին կառուցվել են բարձրահարկեր։
Թաղամասի ծանրաբեռնվածության և բնակֆոնդի թվի կտրուկ աճի վերաբերյալ՝ ներդրող և կառուցապատող Արթուր Մնացականյանը նշեց, որ դա բնական երևույթ է համարում:«Քաղաքի ծանրաբեռնվածությունը ամեն տարի ավելանում է: Ինչու՞ Երևանի այդ թաղամասում բարձրահարկ շենք չպետք է կառուցվի, ու հավասարաչափ չբաշխվի ծանրաբեռնվածությունը քաղաքի վարչական շրջանների միջև»։
Բնակիչների այն մտահոգությանը, որ բարձրահարկ շենքի կառուցումը կարող է նախադեպ դառնալ, օրինակ, հարակից չգործող մանկապարտեզի տարածքում նոր շինարարության համար, Արթուր Մնացականյանը պատասխանեց, որ չկա այդպիսի գոտևորման թույլտվություն ու այդ տարածքում հնարավոր չէ նման շինություն կառուցել։
Ի՞նչ է ասում քաղաքապետարանը
Երևանի քաղաքապետարանի մամուլի խոսնակ Հակոբ Կարապետյանը մեզ հետ զրույցում նշեց` որոշումն ընդունվել է իրավական նորմատիվ ակտերի շրջանակում` հաշվի առնելով քաղաքի զարգացման տեսլականը։
Ըստ Կարապետյանի, թե՛ խտության, թե՛ ինսոլյացիոն նորմերը պահպանված են։ Պահպանվում է նաև բարեկարգման ու կանաչապատման 50/50 հարաբերակցությունը։ Ինչպես և պահանջվում է, շենքը 70-80 տոկոսով ավտոկայանատեղի կունենա, այսինքն, հարակից վայրերը չեն վերածվի կայանատեղիի։ «Թույլտվությունը չեղարկելու, այդ տարածքում կառուցապատում չիրականացնելու որևէ հիմք չկա։ Եթե կա հնացող բնակֆոնդ, ապա դա պետք է թարմացվի», - ասաց Հակոբ Կարապետյանը։
Քաղաքապետարանում այդ նախագծին դեմ քվեարկած ճարտարապետ Գարեգին Եղոյանը դեմ լինելու երեք պատճառ նշեց։
«Եթե այգու մեջ կամ ինչ-որ մի տեղ ծառազուրկ է կամ կանաչապատ չէ, դա առիթ չէ այդտեղ ինչ-որ բան կառուցելու համար։ Ավելի լավ է այդ տարածքը կանաչապատել։ Երկրորդը՝ Ֆիզգոռոդոկը բավականին լավ թաղամաս է, հին ավանդույթներով: Ֆիզիկոսների թաղամասն է, որը շատ լավ պահպանվել է և կարող է դառնալ հուշարձան։ Ուստի, միջամտություն անելը ցանկալի չէ։ Կամ գոնե պետք է դա անել՝ պահելով թաղամասին հատուկ հարկայնությունը»։
Գարեգին Եղոյանը հավելեց` եթե հարկավոր է անպայման բարձրահարկ շենք կառուցել, ապա կարելի է կիրառել ճարտարապետական հնարքներ։ Օրինակ, 3 կամ 4 հարկ կառուցել մի նյութից, ասենք, վարդագույն տուֆից, իսկ բարձր հարկերում օգտագործել ապակի: Փոխել ճարտարապետությունն այնպես, որ ցայտուն չերևա շենքի մեծ բարձրահարկ զանգվածը։
«Էդքան մարդ, տեխնիկա մտնելու է էդ տարածք։ Այսինքն, անդորր, 3-4 հարկանի կանաչապատ սիրուն թաղամասը նախադրյալ կունենա դառնալու անշուք, սովորական, էսօրվա անդեմ ճարտարապետության փչացրած թաղամաս։ Ես չէի ուզի այդպես լիներ, դրա համար դեմ քվեարկեցի»,- եզրափակեց նա։
«Ես որպես ավագանու անդամ՝ այդ տարածքի մի քանի բնակիչների հետ պարոն Մեսչյանի մոտ քննարկման եմ եղել ու ինքը, իմանալով որ 500-ից ավել ստորագրություններ կան, որոնք դեմ են շենքի կառուցմանը, ասաց, որ այդ տարածքում բարձրահարկ շենք չպետք է կառուցվի, չնայած շատ վիճահարույց թեմա է»,- մեզ հետ զրույցում ասաց Երևանի քաղաքապետարանի ավագանու անդամ Լևոն Զաքարյանը։
Ըստ Կարապետյանի, թե՛ խտության, թե՛ ինսոլյացիոն նորմերը պահպանված են։ Պահպանվում է նաև բարեկարգման ու կանաչապատման 50/50 հարաբերակցությունը։ Ինչպես և պահանջվում է, շենքը 70-80 տոկոսով ավտոկայանատեղի կունենա, այսինքն, հարակից վայրերը չեն վերածվի կայանատեղիի։ «Թույլտվությունը չեղարկելու, այդ տարածքում կառուցապատում չիրականացնելու որևէ հիմք չկա։ Եթե կա հնացող բնակֆոնդ, ապա դա պետք է թարմացվի», - ասաց Հակոբ Կարապետյանը։
Քաղաքապետարանում այդ նախագծին դեմ քվեարկած ճարտարապետ Գարեգին Եղոյանը դեմ լինելու երեք պատճառ նշեց։
«Եթե այգու մեջ կամ ինչ-որ մի տեղ ծառազուրկ է կամ կանաչապատ չէ, դա առիթ չէ այդտեղ ինչ-որ բան կառուցելու համար։ Ավելի լավ է այդ տարածքը կանաչապատել։ Երկրորդը՝ Ֆիզգոռոդոկը բավականին լավ թաղամաս է, հին ավանդույթներով: Ֆիզիկոսների թաղամասն է, որը շատ լավ պահպանվել է և կարող է դառնալ հուշարձան։ Ուստի, միջամտություն անելը ցանկալի չէ։ Կամ գոնե պետք է դա անել՝ պահելով թաղամասին հատուկ հարկայնությունը»։
Գարեգին Եղոյանը հավելեց` եթե հարկավոր է անպայման բարձրահարկ շենք կառուցել, ապա կարելի է կիրառել ճարտարապետական հնարքներ։ Օրինակ, 3 կամ 4 հարկ կառուցել մի նյութից, ասենք, վարդագույն տուֆից, իսկ բարձր հարկերում օգտագործել ապակի: Փոխել ճարտարապետությունն այնպես, որ ցայտուն չերևա շենքի մեծ բարձրահարկ զանգվածը։
«Էդքան մարդ, տեխնիկա մտնելու է էդ տարածք։ Այսինքն, անդորր, 3-4 հարկանի կանաչապատ սիրուն թաղամասը նախադրյալ կունենա դառնալու անշուք, սովորական, էսօրվա անդեմ ճարտարապետության փչացրած թաղամաս։ Ես չէի ուզի այդպես լիներ, դրա համար դեմ քվեարկեցի»,- եզրափակեց նա։
«Ես որպես ավագանու անդամ՝ այդ տարածքի մի քանի բնակիչների հետ պարոն Մեսչյանի մոտ քննարկման եմ եղել ու ինքը, իմանալով որ 500-ից ավել ստորագրություններ կան, որոնք դեմ են շենքի կառուցմանը, ասաց, որ այդ տարածքում բարձրահարկ շենք չպետք է կառուցվի, չնայած շատ վիճահարույց թեմա է»,- մեզ հետ զրույցում ասաց Երևանի քաղաքապետարանի ավագանու անդամ Լևոն Զաքարյանը։
~